Hoài niệm về mùa thu

Họa sĩ: Thái Tĩnh. Bộ Giấc mơ thi nhân - Hoài niệm về mùa thu. Bức 04. Chất liệu: Sơn dầu Kích thước: 2m x 2m

"Giấc mơ thi nhân" là tên bộ tranh Thái Tĩnh vẽ tặng mình 10 năm trước. Tranh sơn dầu khổ lớn 2mx2m. Mình sẽ giới thiệu với các bạn từng bức một. Hồi ấy mình nằm mơ đi ở nơi nào đó đẹp lắm, rộn ràng lắm, tràn ngập ánh sáng màu hoa cà, màu vàng chanh, màu lục, màu trắng... như thể trôi giạt trong những luồng nước trong vắt rực rỡ... Và mình bảo Thái Tĩnh, hãy vẽ cho mình giấc mơ ấy.

Thái Tĩnh không nói gì, căng toan, và bảo mình đọc một bài thơ nào đó, hoặc nói một điều gì đó... Thế là mình nói lan man đủ thứ, và Thái Tĩnh bắt đầu vẽ.

Một trong những bài thơ mình đọc chính là bài "Ốc đảo vàng", viết về hoài niệm mùa thu nước Nga. Không chỉ là ký ức những năm tháng tuổi trẻ của mình, không chỉ là vẻ đẹp u hoài của những biển lá vàng và rừng bạch dương, mà còn là nỗi nuối tiếc về giấc mơ tan vỡ của loài người. Như muôn vàn giấc mơ trẻ thơ phải tan vỡ đi trong quá trình trưởng thành. Giấc mơ về một sứ xở không có người nghèo, không có bất công, không có áp bức. Giấc mơ về một thế giới không coi tiền bạc và giàu sang là đích đến, mà sự sáng tạo của con người mới là giá trị cao nhất...

Nói về mùa thu, nói về nỗi buồn, nói về hoài niệm... Và Thái Tĩnh có lẽ cũng chẳng nghe đâu, khi cây cọ bắt đầu lướt trên mặt vải. Bởi vì sau đó Thái Tĩnh nói rằng cũng không nhớ mình nói gì hay đọc gì. Nhưng mà âm nhạc từ giọng nói của mình, âm nhạc từ nỗi niềm bên trong, một cái gì vượt qua ngôn ngữ, thì chắc chắn Thái Tĩnh đã cảm thấy, đã bắt nhịp.

Và Thái Tĩnh đã vẽ nên giấc mơ đầu tiên, không phải của mình, mà của những gam màu nâu vàng.

Mầu nâu vàng ấy từ nắng, từ đất, từ lộc non, từ vẻ mong manh và sầu muộn chất chứa trong trời đất, từ những giấc mơ tan vỡ... cuồn cuộn đổ về, xoáy lên, rực lên rồi lại chìm đi, buông xuống, dịu nhẹ, rồi lại tuôn chảy dạt dào, xoắn xuýt nhau, như thế từ phía dưới màu trắng của toan chúng tự hiện lên, tự lan tỏa, tự cất tiếng hát, run rẩy và sống động. Một bản giao hưởng của những cơn gió màu nâu vàng, của muôn ngàn mùa thu xưa và những giấc mơ xưa...

Mình đăng lên đây bài thơ "Ốc đảo vàng", dù có thể bạn chẳng tìm thấy liên hệ gì với bức tranh. Chỉ là một bài ca khác tràn ra từ những mùa vàng nâu chất chứa trong con tim với bao nhớ nhung và luyến tiếc của mình, của những ai đã từng đến nước Nga, đã và vẫn còn yêu nước Nga ngày ấy...

Ốc đảo vàng

(Kỷ niệm về những thiên đường tan vỡ của nước Nga)

Chỉ là mùa thu với những chiếc lá vàng nâu
rụng cho trong veo nước hồ
rụng cho xao xác ngọn gió
Và tiếng thủ thỉ nao nao của những con bồ câu
ngơ ngác bên khung cửa ngỏ
Chờ một bàn tay rắc những vụn bánh mì rơi

Chỉ là mùa thu với những em bé chơi dưới vòm cây 
nghiêng nghiêng cành phủ mơ màng sương trắng
Nơi nhân loại khẽ dừng chân, 
trên con đường xa rát nắng
đi về phía chân trời

Chỉ là mùa thu, nơi khúc ca bình yên được hát thành lời
Nơi những ước mơ sâu thẳm của loài người
lần đầu tiên đậu xuống từ huyền thoại
Chàng ngốc lên làm vua
và cô lọ lem đi vào lâu đài 
trên chiếc xe làm bằng hoa dại
với chiếc hài pha lê rơi về một miền ký ức...

Chỉ là mùa thu,
câu hát của những hàng bạch dương u buồn và dịu êm 
Chỉ là mùa thu, 
một ngàn sắc vàng, một ngàn sắc nâu, một ngàn sắc đỏ
Giấc mơ của nhân loại hãy còn thơ ấu
Ngơ ngác giữa lòng vũ trụ
Nao nức chờ những vụn bánh rơi
bên khung cửa thời gian

Chỉ là khoảnh khắc bình yên
và nhân loại lại lên đường
Cát trong như lệ, và gió khô như trời xanh nghiệt ngã
Mang trong tim kỷ niệm về những chiếc lá vàng 
như mùa thu xé rách
Và chỉ còn lại từ lâu đài ánh sáng
Chiếc giầy pha lê mong manh giấc mơ
lạc về trong dĩ vãng xa xôi.

(Đinh Hoàng Anh)